Cho tôi khóc hết mùa thu về
Đem ép những dòng dư lệ
Gửi vào con tim u mê, tái tê
Tàn đi một cành hoa tím
Còn đâu đôi tay quyến luyến
Tìm ai dệt đẹp vần thơ như giấc mơ
Nơi phương ấy ai sang ngang rồi!
Nguyện cầu mộng cứ vui tươi
Riêng tôi cô đơn một bóng theo tháng năm
Rừng thu mong cơn gió tới
Ngủ say ban trưa nắng mới
Gục đầu nghe sông nước cuốn ra khơi
Nếu còn nhắc nữa thêm vấn vương thôi
Ôi! Chuyện tình yêu nay dở dang rồi!
Xin để cho tôi tìm trong quên lãng
Đốt nén hương xưa
Đi nốt quãng đời
Hồn đã rã rời!
Cho tôi khóc hết mùa thu này
Đoạn trường ai có thấu chăng?
Cao xanh gây chi niềm đau trong giá băng
Trời thu mây trôi giăng mắc
Chiều thu mưa bay hiu hắt
Muà thu đong thêm nước mắt
Thu ơi!
Mùa Thu Đoàn Chuẩn
(viết cuối mùa Thu 2001, khi được tin Đoàn Chuẩn qua đời)
Em yêu dấu.
Chưa gặp em, từ lâu anh vẫn nghĩ nhiều về một mùa Thu chưa đến bao giờ. Anh vẫn mơ về một mùa Thu thật quyến rủ, mùa Thu có bầu trời ngả màu sắc xanh lơ với những đóa hoa hồng xinh xinh. Anh tưởng tượng được hình ảnh của một chốn Thiên Thai huyền ảo. Anh đã mong ngày nào đó mùa Thu anh chờ đợi sẽ đến với một tà áo xanh tha thướt. Mùa Thu sẽ tìm đến như trong mơ hồ. Và, anh đã chợt thấy em về trong giấc mơ mùa Thu với sương mù, với gió heo may lành lạnh làm rụng lá vàng xao xác. Anh nhìn lên cao và thấy hình ảnh choáng váng của những hàng mây trắng chập chùng:
“Anh mong chờ mùa Thu
Trời đất kia ngả màu xanh lơ
Đàn bướm kia đùa vui trên muôn hoa
Bên những bông hồng đẹp xinh...”
(Thu Quyến Rũ)
Em yêu dấu.
Ngay khi chưa gặp gỡ, anh đã biết anh gặp và yêu em đã từ lâu. Tại sao chưa thấy nhau bao giờ mà có cảm giác đã gặp và yêu từ trước? Làm sao có thể giải thích được em nhỉ! Đôi khi, chỉ đôi khi thôi, anh muốn hỏi Chúa, hỏi Phật lý do nhưng không biết làm cách nào để hỏi. Và dù cho nếu mà hỏi được, chắc câu trả lời cũng sẽ gần như chỉ là một câu hỏi ngược lại: Làm gì có sự giải thích trong tình yêu?
Thật ra cũng chẳng cần giải thích. Với lý luận giản dị của anh, em là cánh hoa duyên kiếp đã đến với anh từ một tiền kiếp xa xưa:
“...Đêm hôm nay chợt nhớ tới nơi xa
Lúc anh về nhặt mấy cánh hoa
Kèm vào thư, lá thư xanh mầu
Yêu cánh hoa duyên kiếp này
Tìm em trong ý Thu...”
(Cánh Hoa Duyên Kiếp)
Em yêu dấu.
Rồi chúng ta cuối cùng cũng gặp nhau. Anh cứ nghĩ mãi về lần đầu tiên chúng ta gặp gỡ buổi chiều Thu hôm ấy. Không hiểu sao, ngay từ lúc gặp em lần đầu, anh đã yêu hình dáng ngập ngừng của người em gái với đôi quầng mắt đậm màu. Em từ đâu đến? Tại sao gặp nhau lần đầu mà chúng ta đã có những duyên tình cũ?
Tình yêu nồng nàn nghệ sĩ đẹp như giấc mộng chiều Thu chan hòa nắng ấm chắc đã được xếp đặt từ kiếp trước. Nhưng, hình như ngay từ những ngày đầu gặp gỡ, anh đã cảm được phút cuối khi chúng ta phải xa nhau:
“Đây khách ly hương mấy thu vàng ấm
Nơi quán cô đơn mơ qua trùng sóng
Mơ tới bên em em tô quầng mắt
Em tôi ngập ngừng trong tấm áo nhung...
...Mối tình nghệ sĩ như giấc mơ
Chóng tàn vì vướng muôn ý thơ...”
(Tình Nghệ Sĩ)
Em yêu dấu.
Anh chỉ biết là định mệnh đã xếp đặt cho chúng ta gặp nhau, và cũng định mệnh đã ngang trái xếp đặt phút chia ly cho cuộc tình ngắn ngủi của đôi mình.
Chúng ta đã gặp nhau vào lúc mùa Thu, một mùa Thu bàng bạc gió cuốn lá rơi ngập hồn người. Ta đã thương nhau thật sự, sưởi ấm cho nhau khi mùa Đông đến. Mùa Xuân, chúng ta nồng nàn yêu nhau với đúng ngôn ngữ yêu của tình yêu.
Thế rồi, cuộc tình chợt xa vắng, lặng lẽ khi mùa Xuân qua đi:
“...Mộng nữa cũng là không
Ta quen nhau mùa Thu
Ta thương nhau mùa Đông
Ta yêu nhau mùa Xuân
Để rồi tàn theo mùa Xuân
Người về lặng lẽ sao đành...”
(Tà Áo Xanh/Dang Dở)
Em yêu dấu.
Rồi em đã ra đi!
Rồi em đã ra đi trong một chiều Thu gió lộng làm cây đổ lá, khi con chim nhỏ bé buồn rầu không còn cất tiếng hót nữa. Rồi em đã ra đi khi những giọt mưa Thu rơi như giọt nước mắt khóc cho cuộc tình muộn màng. Những giọt lệ sầu thu héo hắt nhỏ xuống một dòng sông lạnh vắng lặng lẽ cuốn trôi theo những chiếc lá vàng tàn tạ.
Anh biết em đi sẽ không bao giờ trở lại. Mùa Thu của chúng ta sẽ mãi mãi là mùa của Mưa Ngâu:
“...Thôi thế từ đây
Anh cố đành quên rằng có người
Cầm bằng như không biết mà thôi
Lá thư còn lại đôi ba cánh
Đành lòng cho nước cuốn hoa trôi...”
(Lá Đổ Muôn Chiều)
Em yêu dấu.
Lá thư đầy hương vị tình yêu anh vẫn còn giữ mãi đến gần đây. Dù với dòng thời gian, màu thư có héo úa như màu chiếc lá vàng mùa Thu rơi trước ngõ, lá thư phai mực đó vẫn là chứng tích của cuộc tình chúng ta.
Cho đến một ngày nào đó. Rồi một chiều Thu nào đó, anh trở về chốn cũ và nhớ lại hình dáng năm xưa. Chỗ hò hẹn cũ vẫn không có gì thay đổi. Nước vẫn chảy qua cầu, nhưng không còn bóng người xõa tóc.
Mối tình nghệ sĩ có phai, lá thư anh đã đốt nhưng anh biết linh hồn của lá thư sẽ còn sống mãi, suốt đời, trong đáy quả tim hiu hắt của anh:
“...Anh quay về đây đốt tờ thư quên đi niềm ân ái ngàn xưa
Ái ân theo tháng năm tàn
Ái ân theo tháng năm vàng
Tình người nghệ sĩ phai rồi...”
(Lá Thư)
Em yêu dấu.
Chúng ta đã biết nhau, gặp nhau, yêu nhau và rồi xa nhau. Tất cả đều là số mệnh cả! Ngậm ngùi, nhưng anh không trách em và anh biết em cũng không trách gì anh. Những người thật sự yêu nhau không bao giờ trách nhau. Anh biết em đi sẽ không bao giờ trở lại:
“...Ai xui ta gặp nhau để tình gây oan trái
Để tình anh bẽ bàng và tình em lỡ làng
Để mùa Thu lá vàng khóc tình ta...”
(Vàng Phai Mấy Lá/Vĩnh Biệt)
Phạm Anh Dũng
Santa Maria, California USA
CHÚ THÍCH: Thu Quyến Rũ, Cánh Hoa Duyên Kiếp, Tình Nghệ Sĩ, Tà Áo Xanh tức Dang Dở, Lá Đổ Muôn Chiều, Lá Thư và Vàng Phai Mấy Lá tức Vĩnh Biệt là bẩy trong những nhạc phẩm bất diệt về mùa thu của nhạc sĩ Đoàn Chuẩn (1924-2001). Đa số những tuyệt tác này có Từ Linh (1928-1987) phụ việc đặt lời.
(viết cuối mùa Thu 2001, khi được tin Đoàn Chuẩn qua đời)
Em yêu dấu.
Chưa gặp em, từ lâu anh vẫn nghĩ nhiều về một mùa Thu chưa đến bao giờ. Anh vẫn mơ về một mùa Thu thật quyến rủ, mùa Thu có bầu trời ngả màu sắc xanh lơ với những đóa hoa hồng xinh xinh. Anh tưởng tượng được hình ảnh của một chốn Thiên Thai huyền ảo. Anh đã mong ngày nào đó mùa Thu anh chờ đợi sẽ đến với một tà áo xanh tha thướt. Mùa Thu sẽ tìm đến như trong mơ hồ. Và, anh đã chợt thấy em về trong giấc mơ mùa Thu với sương mù, với gió heo may lành lạnh làm rụng lá vàng xao xác. Anh nhìn lên cao và thấy hình ảnh choáng váng của những hàng mây trắng chập chùng:
“Anh mong chờ mùa Thu
Trời đất kia ngả màu xanh lơ
Đàn bướm kia đùa vui trên muôn hoa
Bên những bông hồng đẹp xinh...”
(Thu Quyến Rũ)
Em yêu dấu.
Ngay khi chưa gặp gỡ, anh đã biết anh gặp và yêu em đã từ lâu. Tại sao chưa thấy nhau bao giờ mà có cảm giác đã gặp và yêu từ trước? Làm sao có thể giải thích được em nhỉ! Đôi khi, chỉ đôi khi thôi, anh muốn hỏi Chúa, hỏi Phật lý do nhưng không biết làm cách nào để hỏi. Và dù cho nếu mà hỏi được, chắc câu trả lời cũng sẽ gần như chỉ là một câu hỏi ngược lại: Làm gì có sự giải thích trong tình yêu?
Thật ra cũng chẳng cần giải thích. Với lý luận giản dị của anh, em là cánh hoa duyên kiếp đã đến với anh từ một tiền kiếp xa xưa:
“...Đêm hôm nay chợt nhớ tới nơi xa
Lúc anh về nhặt mấy cánh hoa
Kèm vào thư, lá thư xanh mầu
Yêu cánh hoa duyên kiếp này
Tìm em trong ý Thu...”
(Cánh Hoa Duyên Kiếp)
Em yêu dấu.
Rồi chúng ta cuối cùng cũng gặp nhau. Anh cứ nghĩ mãi về lần đầu tiên chúng ta gặp gỡ buổi chiều Thu hôm ấy. Không hiểu sao, ngay từ lúc gặp em lần đầu, anh đã yêu hình dáng ngập ngừng của người em gái với đôi quầng mắt đậm màu. Em từ đâu đến? Tại sao gặp nhau lần đầu mà chúng ta đã có những duyên tình cũ?
Tình yêu nồng nàn nghệ sĩ đẹp như giấc mộng chiều Thu chan hòa nắng ấm chắc đã được xếp đặt từ kiếp trước. Nhưng, hình như ngay từ những ngày đầu gặp gỡ, anh đã cảm được phút cuối khi chúng ta phải xa nhau:
“Đây khách ly hương mấy thu vàng ấm
Nơi quán cô đơn mơ qua trùng sóng
Mơ tới bên em em tô quầng mắt
Em tôi ngập ngừng trong tấm áo nhung...
...Mối tình nghệ sĩ như giấc mơ
Chóng tàn vì vướng muôn ý thơ...”
(Tình Nghệ Sĩ)
Em yêu dấu.
Anh chỉ biết là định mệnh đã xếp đặt cho chúng ta gặp nhau, và cũng định mệnh đã ngang trái xếp đặt phút chia ly cho cuộc tình ngắn ngủi của đôi mình.
Chúng ta đã gặp nhau vào lúc mùa Thu, một mùa Thu bàng bạc gió cuốn lá rơi ngập hồn người. Ta đã thương nhau thật sự, sưởi ấm cho nhau khi mùa Đông đến. Mùa Xuân, chúng ta nồng nàn yêu nhau với đúng ngôn ngữ yêu của tình yêu.
Thế rồi, cuộc tình chợt xa vắng, lặng lẽ khi mùa Xuân qua đi:
“...Mộng nữa cũng là không
Ta quen nhau mùa Thu
Ta thương nhau mùa Đông
Ta yêu nhau mùa Xuân
Để rồi tàn theo mùa Xuân
Người về lặng lẽ sao đành...”
(Tà Áo Xanh/Dang Dở)
Em yêu dấu.
Rồi em đã ra đi!
Rồi em đã ra đi trong một chiều Thu gió lộng làm cây đổ lá, khi con chim nhỏ bé buồn rầu không còn cất tiếng hót nữa. Rồi em đã ra đi khi những giọt mưa Thu rơi như giọt nước mắt khóc cho cuộc tình muộn màng. Những giọt lệ sầu thu héo hắt nhỏ xuống một dòng sông lạnh vắng lặng lẽ cuốn trôi theo những chiếc lá vàng tàn tạ.
Anh biết em đi sẽ không bao giờ trở lại. Mùa Thu của chúng ta sẽ mãi mãi là mùa của Mưa Ngâu:
“...Thôi thế từ đây
Anh cố đành quên rằng có người
Cầm bằng như không biết mà thôi
Lá thư còn lại đôi ba cánh
Đành lòng cho nước cuốn hoa trôi...”
(Lá Đổ Muôn Chiều)
Em yêu dấu.
Lá thư đầy hương vị tình yêu anh vẫn còn giữ mãi đến gần đây. Dù với dòng thời gian, màu thư có héo úa như màu chiếc lá vàng mùa Thu rơi trước ngõ, lá thư phai mực đó vẫn là chứng tích của cuộc tình chúng ta.
Cho đến một ngày nào đó. Rồi một chiều Thu nào đó, anh trở về chốn cũ và nhớ lại hình dáng năm xưa. Chỗ hò hẹn cũ vẫn không có gì thay đổi. Nước vẫn chảy qua cầu, nhưng không còn bóng người xõa tóc.
Mối tình nghệ sĩ có phai, lá thư anh đã đốt nhưng anh biết linh hồn của lá thư sẽ còn sống mãi, suốt đời, trong đáy quả tim hiu hắt của anh:
“...Anh quay về đây đốt tờ thư quên đi niềm ân ái ngàn xưa
Ái ân theo tháng năm tàn
Ái ân theo tháng năm vàng
Tình người nghệ sĩ phai rồi...”
(Lá Thư)
Em yêu dấu.
Chúng ta đã biết nhau, gặp nhau, yêu nhau và rồi xa nhau. Tất cả đều là số mệnh cả! Ngậm ngùi, nhưng anh không trách em và anh biết em cũng không trách gì anh. Những người thật sự yêu nhau không bao giờ trách nhau. Anh biết em đi sẽ không bao giờ trở lại:
“...Ai xui ta gặp nhau để tình gây oan trái
Để tình anh bẽ bàng và tình em lỡ làng
Để mùa Thu lá vàng khóc tình ta...”
(Vàng Phai Mấy Lá/Vĩnh Biệt)
Phạm Anh Dũng
Santa Maria, California USA
CHÚ THÍCH: Thu Quyến Rũ, Cánh Hoa Duyên Kiếp, Tình Nghệ Sĩ, Tà Áo Xanh tức Dang Dở, Lá Đổ Muôn Chiều, Lá Thư và Vàng Phai Mấy Lá tức Vĩnh Biệt là bẩy trong những nhạc phẩm bất diệt về mùa thu của nhạc sĩ Đoàn Chuẩn (1924-2001). Đa số những tuyệt tác này có Từ Linh (1928-1987) phụ việc đặt lời.
chút nửa Thu đi buồn như lá
em vẩn đợi chờ, anh biết không ?
những lần ngóng đợi, mưa không tạnh !
Anh ở đâu rồi ? em cứ trông
Hạ Vi
..quanh quẩn tìm nhau sao cứ lạc
anh hởi biết chăng tình muộn khóc...
có phải Thu đi không trở lại ?
em về ôm nổi nhớ nhung sầu
~~ cỏ thơm ~~
BUỒN THU
Ấp úng không ra được nửa lời
Tình thu bi thiết lắm thu ơi!
Vội vàng cánh nhạn bay đi trớt
Hiu hắt hơi may thoảng lại rồi
Nằm gắng đã không thành mộng được
Ngâm tràn cho đỡ chút buồn thôi
Ngàn trùng sương tỏa, cây e lạnh
Chỉ có thông kia chịu với trời.
Ấp úng không ra được nửa lời
Tình thu bi thiết lắm thu ơi!
Vội vàng cánh nhạn bay đi trớt
Hiu hắt hơi may thoảng lại rồi
Nằm gắng đã không thành mộng được
Ngâm tràn cho đỡ chút buồn thôi
Ngàn trùng sương tỏa, cây e lạnh
Chỉ có thông kia chịu với trời.
HÀN MẶC TỬ
Dalat Vào Thu
Em có về Đà Lạt không em?
Mùa này thông reo nghe sâu lắng
Hồ Than Thở chờ em xa vắng
Đâu những ngày trong nắng trong mưa.
Giờ này Đà Lạt đã ban trưa
Mimosa bừng trong nắng mới
Có phải chăng mùa thu đang tới?
Chợt nghe lòng xao xuyến heo may.
Nhớ những ngày tay ấm trong tay
Thác kể ta nghe chuyện tháng ngày
Chuyện LangBiang chung tình trọn kiếp
Chuyện tình buồn hai mộ đồi thông.
Em giờ phương ấy có đợi mong?
Thu đi thu đến có sao lòng?
Có nhớ cơn mưa phùn ngày ấy
Có hỏi thầm thu đó còn không?./.
Sưu tầm
Mùa này thông reo nghe sâu lắng
Hồ Than Thở chờ em xa vắng
Đâu những ngày trong nắng trong mưa.
Giờ này Đà Lạt đã ban trưa
Mimosa bừng trong nắng mới
Có phải chăng mùa thu đang tới?
Chợt nghe lòng xao xuyến heo may.
Nhớ những ngày tay ấm trong tay
Thác kể ta nghe chuyện tháng ngày
Chuyện LangBiang chung tình trọn kiếp
Chuyện tình buồn hai mộ đồi thông.
Em giờ phương ấy có đợi mong?
Thu đi thu đến có sao lòng?
Có nhớ cơn mưa phùn ngày ấy
Có hỏi thầm thu đó còn không?./.
Sưu tầm
Lời Tạ Từ Cho Mùa Thu
TTV
Ta gửi lời tạ từ cho mùa thu
Những yêu thương chẳng có ai trao gửi
Trót thả nỗi nhớ nhung vào 1 tình yêu tội lỗi
Đông đến rồi mới biết thu vừa qua...
Ta gửi lời tạ từ cho người ở phương xa
Câu hứa lúc xưa bỗng hoá thành dang dở
Trách than chi tình ta ko duyên nợ
Để chống chếnh nỗi buồn khi đông lỡ hẹn cùng thu...
Ta gửi lời tạ từ cho những khúc hát ru
Ai oán chi đâu tiếng cười mà tưởng rằng tiếng khóc
Bàn tay lạnh - tự em làm khô đôi mắt
Để lại khoảng không buồn trong đêm mênh mông...
Ta gửi lời tạ từ cho con tim bâng khuâng
Chút xuyến xao phả vào hồn thổn thức
Ai cùng ai lỡ hẹn mùa nguyện ước
Ghim một chuyện tình buồn trong dang dở mùa qua...
TTV
Ta gửi lời tạ từ cho mùa thu
Những yêu thương chẳng có ai trao gửi
Trót thả nỗi nhớ nhung vào 1 tình yêu tội lỗi
Đông đến rồi mới biết thu vừa qua...
Ta gửi lời tạ từ cho người ở phương xa
Câu hứa lúc xưa bỗng hoá thành dang dở
Trách than chi tình ta ko duyên nợ
Để chống chếnh nỗi buồn khi đông lỡ hẹn cùng thu...
Ta gửi lời tạ từ cho những khúc hát ru
Ai oán chi đâu tiếng cười mà tưởng rằng tiếng khóc
Bàn tay lạnh - tự em làm khô đôi mắt
Để lại khoảng không buồn trong đêm mênh mông...
Ta gửi lời tạ từ cho con tim bâng khuâng
Chút xuyến xao phả vào hồn thổn thức
Ai cùng ai lỡ hẹn mùa nguyện ước
Ghim một chuyện tình buồn trong dang dở mùa qua...
Thơ Tình Cuối Mùa ThuCuối trời mây trắng bay
Lá vàng thưa thớt quá
Phải chăng lá về rừng
Mùa thu đi cùng lá
Mùa thu ra biển cả
Theo dòng nước mênh mang
Mùa thu và hoa cúc
Chỉ còn anh và em
Chỉ còn anh và em
Là của mùa thu cũ
Chợt làn gió heo may
Thổi về xao động cả
Lối đi quen bỗng lạ
Cỏ lật theo chiều mây
Đêm về sương ướt má
Hơi lạnh qua bàn tay
Tình ta như hàng cây
Đã bao mùa gió bão
Tình ta như dòng sông
Đã yên ngày thác lũ.
Thời gian như là gió
Mùa đi cùng tháng năm
Tuổi theo mùa đi mãi
Chỉ còn anh và em
Chỉ còn anh và em
Cùng tình yêu ở lại...
Kìa bao người yêu mới
Đi qua cùng heo may.
XUÂN QUỲNH
THU
Nõn nà sương ngọc quanh thềm dậu
Nắng nhỏ bâng khuâng chiều lỡ thì
Hư vô bóng khói trên đầu hạnh
Cành biếc run run chân ý nhi
Gió thầm, mây lặng, dáng thu xa
Mới tạnh mưa trưa, chiều đã tà
Buồn ở sông xanh nghe đã lại
Mơ hồ trong một tiếng chim qua
Bên cửa ngừng kim thêu bức gấm
Hây hây thục nữ mắt như thuyền
Gió thu hoa cúc vàng lưng dậu
Sắc mạnh huy hoàng áo trạng nguyên
XUÂN DIỆU
Nõn nà sương ngọc quanh thềm dậu
Nắng nhỏ bâng khuâng chiều lỡ thì
Hư vô bóng khói trên đầu hạnh
Cành biếc run run chân ý nhi
Gió thầm, mây lặng, dáng thu xa
Mới tạnh mưa trưa, chiều đã tà
Buồn ở sông xanh nghe đã lại
Mơ hồ trong một tiếng chim qua
Bên cửa ngừng kim thêu bức gấm
Hây hây thục nữ mắt như thuyền
Gió thu hoa cúc vàng lưng dậu
Sắc mạnh huy hoàng áo trạng nguyên
XUÂN DIỆU
Khi Thu Rụng Lá
Lưu Trong Lư
Lưu Trong Lư
Em có bao giờ nói với anh,
Những câu tình tứ, thuở ngày xanh,
Khi thu rụng lá, bên hè vắng,
Tiếng sáo ngân nga, vẳng trước mành .
Em có bao giờ nghĩ tới anh,
Khi tay vịn rủ lá trên cành ?
Cười chim, cợt gió, nào đâu biết :
Chua chát lòng anh biết mấy tình ?
Lòng anh như nước hồ thu lạnh,
Quạnh quẽ đêm soi bóng nguyệt tà ...
Ngày tháng anh mong chầm chậm lại ,
Hững hờ em mặc tháng ngày qua...
Mùa đông đến đón ở bên sông ,
Vội vã cô em đi lấy chồng ,
Em có nhớ chăng ngày hạ thắm :
Tình anh lưu luyến một bên lòng ?
Những câu tình tứ, thuở ngày xanh,
Khi thu rụng lá, bên hè vắng,
Tiếng sáo ngân nga, vẳng trước mành .
Em có bao giờ nghĩ tới anh,
Khi tay vịn rủ lá trên cành ?
Cười chim, cợt gió, nào đâu biết :
Chua chát lòng anh biết mấy tình ?
Lòng anh như nước hồ thu lạnh,
Quạnh quẽ đêm soi bóng nguyệt tà ...
Ngày tháng anh mong chầm chậm lại ,
Hững hờ em mặc tháng ngày qua...
Mùa đông đến đón ở bên sông ,
Vội vã cô em đi lấy chồng ,
Em có nhớ chăng ngày hạ thắm :
Tình anh lưu luyến một bên lòng ?
tại vì mưa còn rơi nhiều ngoài ngõ
tại vì Thu nên lá đổ sân trường
tại vì anh không đến nên tình lỡ
nên bi chừ hai đứa vẫn còn thương...
... mình xa nhau nên nhớ nhung vời vợi
tình muộn buồn nên mắt ướt đầy vơi
anh có biết em mong chờ từng phút
những giọt buồn như mưa mãi cứ rơi
~ cỏ thơm ~
Mùa thu không trở lại (Phạm Trọng Cầu)
Sĩ Phú - Khánh Hà hát
Em ra đi mùa thu
Mùa thu không trở lại
Em ra đi mùa thu
Sương mờ giăng âm u
Em ra đi mùa thu
Mùa thu không còn nữa
Đếm lá úa mùa thu
Đo sầu ngập tim tôi
Ngày em đi
Nghe chơi vơi não nề
Qua vườn Luxembourg
Sương rơi che phố mờ
Buồn này ai có mua?
Từ chia ly, nghe rơi bao lá vàng
Ngập giòng nước sông Seine
Mưa rơi trên phím đàn
Chừng nào cho tôi quên
Le jour où tu es partie
Grande fut ma douleur
En traversant le jardin du Luxembourg
Envahi par un brouillard si épais qu’il recouvrait la ville
Et cette tristesse en moi,comment m’en débarrasser?
Depuis notre séparation,
J’entends tomber ô combien de feuilles mortes
Submergeant l’eau de la Seine
Alors que la pluie qui verse des larmes sur mon sillet
Pourrait-elle un jour me faire t’oublier?
Nhạc sĩ Phạm Trọng Cầu là tác giả nhiều ca khúc lãng mạn hiện đại và nhiều loại hòa tấu với kỹ thuật uyên thâm, nhưng Mùa Thu Không Trở Lại là bài ca được đồng bào yêu mến nhất vì rất cảm động, vừa thiểu não vừa nhung nhớ và đượm màu thời gian như dửng dưng trước một vết thương đau không hàn gắn… « Đối với tôi… – theo tâm tình của người nhạc sĩ – là một mối tình xa xưa thời còn trai trẻ. Gặp nàng vào mùa xuân, mùa hạ tình nồng cháy và mùa thu nàng ra đi. Hôm tiễn nàng ra sân bay, tôi trở về nhà phải đi ngang qua khu vườn Luxembourg. Khu vườn đó, khi tôi đi ngang, tôi chợt nhận ra mùa thu, vì chân mình đá rất nhiều lá vàng, trong tôi tự nhiên vang một giai điệu « Em ra đi mùa thu, mùa thu không trở lại… » Dù là mùa thu ở Paris rất đẹp, nhưng mà từ mùa thu đó, với tôi, mùa thu không bao giờ trở lại nữa, chỉ có thế thôi. »
Vườn hoa Luxembourg thơ mộng và lãng mạn khi mùa thu đến, lúc người lữ khách đi ngang – sau khi vào Cửa Ngõ Chính, dựng trước Boulevard Saint Michel thuộc Quartier Latin-Quận 5-Paris, nằm cùng với Boulevard Saint Germain phía bờ tả ngạn sông Seine, nổi tiếng là nơi trú ngụ của nhiều nhà trí thức và nghệ sĩ canh tân : « Ils sont très rive gauche », như người ta thường nói… Người lữ khách đi vào công viên, thẳng tới Cửa Ra, mở trước đường Vavin, rẽ bên phải thì chân đạp Đại lộ Montparnasse mà theo dọc vệ đường có tượng của văn hào Honoré de Balzac 1799-1850 do nhà hội họa điêu khắc RODIN : Honoré de Balzac là tác giả 95 tiểu thuyết xã hội, trở thành tuyển tập La Comédie humaine xb năm 1840. Khu này (thuộc Quận 14) rất được hạng văn sĩ hay tài tử ngoại quốc năng tới lui giữa hai thế chiến, mà cũng là lãnh vực của nhà nghệ sĩ hội họa và điêu khắc Ý Đại Lợi Modigliani Amedeo năm 1906 trú ngụ tại Montmartre, rồi dời đổi qua Montparnasse kể từ năm 1909 cho đến năm sau (1920) thì mất trong nghèo nàn, cực khổ.
Hiện giờ, khu Montparnasse vẫn còn di tích những Quán Trà Văn Chương (Cafés littéraires) và những xưởng làm việc của họa sĩ và điêu khắc sĩ. Người du khách viếng thăm khu Montparnasse-Quận 14 ban đêm sẽ chứng kiến trong một thành phố nhỏ, nhưng tưng bừng rộn rịp trên bờ đường với hiện diện của nhiều văn nghệ sĩ-họa sĩ trình bày hàng la liệt những sáng tác mới của mình…
Trở lại Vườn hoa Luxembourg vị trí giữa vùng Saint Germain des Prés và Quartier Latin (thuộc Quận 5 và 6 của kinh thành hoa lệ), với một diện tích 23 mẫu Pháp nghĩa là 230 000 thước vuông, là một trong những vườn hoa lớn nhất, đẹp nhất và thơ mộng nhất ở Paris… đặc biệt vào những ngày đầu thu. Người du khách bước chân vào cửa chính Boulevard Saint Michel, rẽ ngay bên phải, có cảm tưởng vong hồn nữ hoàng Marie de Médicis còn lảng vảng đâu đây chung quanh lâu đài của Bà cùng tên (ngày nay là chỗ sở tại của Thượng Nghị Viện Pháp), nên dừng lại ngồi trong chốc lát trên một ghế có tay dựa, đặng thưởng ngoạn Suối Nước De Médicis (Fontaine de Médicis) chảy róc rách, êm dịu như một thoáng hương xưa… Chỗ này thật đúng như người ta thường nói là nơi gặp gỡ hẹn hò của tình nhân lúc đầu cùng nhau âu yếm trước giờ chia tay…
Grande fut ma douleur
En traversant le jardin du Luxembourg
Envahi par un brouillard si épais qu’il recouvrait la ville
Et cette tristesse en moi,comment m’en débarrasser?
Depuis notre séparation,
J’entends tomber ô combien de feuilles mortes
Submergeant l’eau de la Seine
Alors que la pluie qui verse des larmes sur mon sillet
Pourrait-elle un jour me faire t’oublier?
Nhạc sĩ Phạm Trọng Cầu là tác giả nhiều ca khúc lãng mạn hiện đại và nhiều loại hòa tấu với kỹ thuật uyên thâm, nhưng Mùa Thu Không Trở Lại là bài ca được đồng bào yêu mến nhất vì rất cảm động, vừa thiểu não vừa nhung nhớ và đượm màu thời gian như dửng dưng trước một vết thương đau không hàn gắn… « Đối với tôi… – theo tâm tình của người nhạc sĩ – là một mối tình xa xưa thời còn trai trẻ. Gặp nàng vào mùa xuân, mùa hạ tình nồng cháy và mùa thu nàng ra đi. Hôm tiễn nàng ra sân bay, tôi trở về nhà phải đi ngang qua khu vườn Luxembourg. Khu vườn đó, khi tôi đi ngang, tôi chợt nhận ra mùa thu, vì chân mình đá rất nhiều lá vàng, trong tôi tự nhiên vang một giai điệu « Em ra đi mùa thu, mùa thu không trở lại… » Dù là mùa thu ở Paris rất đẹp, nhưng mà từ mùa thu đó, với tôi, mùa thu không bao giờ trở lại nữa, chỉ có thế thôi. »
Vườn hoa Luxembourg thơ mộng và lãng mạn khi mùa thu đến, lúc người lữ khách đi ngang – sau khi vào Cửa Ngõ Chính, dựng trước Boulevard Saint Michel thuộc Quartier Latin-Quận 5-Paris, nằm cùng với Boulevard Saint Germain phía bờ tả ngạn sông Seine, nổi tiếng là nơi trú ngụ của nhiều nhà trí thức và nghệ sĩ canh tân : « Ils sont très rive gauche », như người ta thường nói… Người lữ khách đi vào công viên, thẳng tới Cửa Ra, mở trước đường Vavin, rẽ bên phải thì chân đạp Đại lộ Montparnasse mà theo dọc vệ đường có tượng của văn hào Honoré de Balzac 1799-1850 do nhà hội họa điêu khắc RODIN : Honoré de Balzac là tác giả 95 tiểu thuyết xã hội, trở thành tuyển tập La Comédie humaine xb năm 1840. Khu này (thuộc Quận 14) rất được hạng văn sĩ hay tài tử ngoại quốc năng tới lui giữa hai thế chiến, mà cũng là lãnh vực của nhà nghệ sĩ hội họa và điêu khắc Ý Đại Lợi Modigliani Amedeo năm 1906 trú ngụ tại Montmartre, rồi dời đổi qua Montparnasse kể từ năm 1909 cho đến năm sau (1920) thì mất trong nghèo nàn, cực khổ.
Hiện giờ, khu Montparnasse vẫn còn di tích những Quán Trà Văn Chương (Cafés littéraires) và những xưởng làm việc của họa sĩ và điêu khắc sĩ. Người du khách viếng thăm khu Montparnasse-Quận 14 ban đêm sẽ chứng kiến trong một thành phố nhỏ, nhưng tưng bừng rộn rịp trên bờ đường với hiện diện của nhiều văn nghệ sĩ-họa sĩ trình bày hàng la liệt những sáng tác mới của mình…
Trở lại Vườn hoa Luxembourg vị trí giữa vùng Saint Germain des Prés và Quartier Latin (thuộc Quận 5 và 6 của kinh thành hoa lệ), với một diện tích 23 mẫu Pháp nghĩa là 230 000 thước vuông, là một trong những vườn hoa lớn nhất, đẹp nhất và thơ mộng nhất ở Paris… đặc biệt vào những ngày đầu thu. Người du khách bước chân vào cửa chính Boulevard Saint Michel, rẽ ngay bên phải, có cảm tưởng vong hồn nữ hoàng Marie de Médicis còn lảng vảng đâu đây chung quanh lâu đài của Bà cùng tên (ngày nay là chỗ sở tại của Thượng Nghị Viện Pháp), nên dừng lại ngồi trong chốc lát trên một ghế có tay dựa, đặng thưởng ngoạn Suối Nước De Médicis (Fontaine de Médicis) chảy róc rách, êm dịu như một thoáng hương xưa… Chỗ này thật đúng như người ta thường nói là nơi gặp gỡ hẹn hò của tình nhân lúc đầu cùng nhau âu yếm trước giờ chia tay…
Trong suốt công viên, hành khách sẽ gặp nhiều pho tượng đá của những nghệ sĩ, nhạc sĩ, thi hào, văn hào và ngay cả những chính khách mà dân tộc biết ơn như Pierre Mendès-France (1907-1982) là Thủ tướng chính phủ dưới thời Đệ Tứ Cộng Hòa đã ký Hiệp định Genève năm 1954 (sau Điện Biên Phủ) nhằm đem lại hòa bình bằng cách chấm dứt chiến tranh giữa Pháp và Việt Minh tại Đông Dương. Vì thế du khách có cảm tưởng đi dạo chơi trong một Viện Bảo Tàng ở giữa trời.
Ngày tôi từ giã quê hương mùa thu năm ấy, thật buồn không thể tả :
… Anh ra đi trong một chiều ảm đạm
Tháng Mười năm Ngàn Chín Trăm Năm Mươi
Trong sương khói biên thùy, trong quên lãng
Bỏ gia đình và đất nước thương đau…
(Em Có Về Làng Xưa, Thơ Nhạc LMN)
Cách đây đúng 59 năm, máy bay Caravelle chở đưa tôi từ Huế và Sài Gòn-Việt Nam đến Pháp, hạ xuống phi trường ORLY-Paris khoảng 10 giờ sáng ngày mồng 5 tháng 10 năm 1950. Vườn Luxembourg là thắng cảnh đầu tiên tôi viếng thăm, vì ở gần khách sạn thuê tại số 8 Rue des Quatre-Vents (Đường Gió Bốn Phương) - cạnh Métro Odéon, cách Đại học Panthéon-Sorbonne (lúc bấy giờ là Đại học Luật khoa và Khoa học Kinh Tế) đi bộ khoảng 10 phút. Bước vào công viên nổi tiếng một buổi chiều đầu thu, trong tâm hồn người nghệ sĩ vừa nặng tình gia đình và đất nước, vừa đau khổ vì từ nay phải sống kiếp lưu vong :
Ai hay chia lìa
Sương gió biên thùy
Hiu hắt người đi sa trường xa…
(TMBS, nhạc và lời : LMN)
Tưởng nhớ lại lúc biệt ly :
Chiều vàng năm xưa khi mùa thu hiu hắt thiết tha bao hình bóng
Một người ra đi trong gió sương mờ thoáng
Nước non ngây buồn trông
Lá vàng rơi chứa chan ngoài song…Chiều vàng năm nay khi mùa thu hiu hắt nhớ nhung bao hình bóng
Tìm người yêu đi trong bóng sương, hồn nướckhóc âm thầm chờ mong
Lá vàng rơi chứa chan ngoài song…
(CVNX, nhạc và lời : LMN)
Chân đạp trên biết bao nhiêu lá chết, tôi nghe văng vẳng đâu đây trong vườn hoa mùa thu Paris, tiếng hát Baryton trầm hậu của Yves Montand, đi sâu vào tâm hồn người nghệ sĩ:
Oh! Je voudrais tant que tu te souviennes
Des jours heureux où nous étions amis
En ce temps-là la vie était plus belle,
Et le soleil plus brûlant qu’aujourd’hui
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle
Tu vois, je n’ai pas oublié…
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle
Les souvenirs et les regrets aussi
Et le vent du nord les emporte
Dans la nuit froide de l’oubli
……………………………
Mais la vie sépare ceux qui s’aiment
Tout doucement, sans faire de bruit
Et la mer efface sur le sable
Les pas des amants désunis
(Les feuilles mortes, paroles de Jacques Prévert, musique de Joseph Kosma) :
Tôi rất mong em nhớ lại, ngày xưa
Với những ngày có nhau trong hạnh phúc
Đời thuở ấy đẹp đẽ hơn bây giờ
Và mặt trời còn ấm khi chiều xuống
Lá chết ngập vườn phải lượm bằng cái xuổng
Em biết không, tôi đã không bao giờ quên…
Lá chết ngập vườn phải lượm bằng cái xuổng
Cũng như biết bao kỷ niệm và tiếc thương
Mà gió Bắc lang thang mọi nẻo đường
Trong đêm lạnh của thời xưa quên lãng
………………………………………………….
Song cuộc đời chia cách những kẻ mến yêu nhau
Thật êm dịu, không một lời than thở
Và trùng dương xóa nhòa trên biển cát
Dấu chân của những người tình dang dở
Nhắc đến mùa thu Paris, tôi theo tâm hồn nghệ sĩ trở về dĩ vãng xa xưa tại nước nhà khi lúc còn thơ ấu, đọc sách bà Tường Phố khóc chồng với Giọt Lệ Thu (1923) :
Trời thu ảm đạm một màu
Gió thu hiu hắt thêm rầu lòng em
Trăng thu bóng ngả bên thềm
Tình thu ai để duyên em bẽ bàng
hoặc bằng văn xuôi : “Anh ơi, em nghĩ đến : về với anh mùa thu, tiễn đưa anh mùa thu, mất anh lại cũng mùa thu, cho nên năm năm cứ đến độ thu sang, thì em lại bồi hồi nhớ trước, tưởng xưa, mà lòng thu một tấm cũng ngây ngất sầu…” Cái mùa thu tiễn biệt và vĩnh biệt cũng là nguồn hứng cảm của bao nhiêu nhà thơ nữ trong phái đoàn đến từ Hoa Kỳ tham dự Chiều Thu Tao Ngộ hôm nay (ngày 04 th.10-2009 tại Paroisse Ste-Anne De La Butte Aux Cailles, Paris Quận 13), như Ngọc An với “Những đêm dài không ngủ” (De Longues Nuits Blanches) sau khi Yên Bình vĩnh viễn ra đi trong mùa thu 2001 :
Anh ơi! Anh ở nơi đâu ?
Tuyền đài có biết em sầu không anh
Một mình thao thức tàn canh
Chim trời vỗ cánh bình minh đón chào
Bây giờ còn lại thương đau
Thầm ôm kỷ niệm đi vào thiên thu
Cũng như LAMARTINE : “Chỉ thiếu một người yêu duy nhất, Là đời ta như vắng vẻ, quạnh hiu” (Un seul être vous manque, et tout est dépeuplé) :
Trước thung lũng, đền đài và nhà lá
Ngoại vật trống không, mê ảo rụng rời
Cả những sông, núi đá, khu rừng thẳm
Từng ẩn núp mộng tưởng với cô liêu
Nay thiếu bóng một người yêu muôn thuở
Tâm hồn ta như hoang vắng, quạnh hiu
Ngọc An mang nặng nỗi buồn thê lương của mình vì còn sống sót trong cõi đới này “không có anh” :
Anh đã về nơi đâu ?
Để trần gian thương đau
Em âm thầm đổi bóng
Nghe từng tiếng … thu sầu
(Thu Sầu, thơ Ngọc An 2002)
“Thu Sầu”cũng là tên bài thơ của Lưu Hồng Phúc viết trong năm 2004. Nhà thơ nữ đã gửi bằng điện thư sau khi đọc trước cho tôi qua điện thoại từ California, và tôi đã phổ nhạc và dịch sang Pháp ngữ. Nhạc và Thơ cùng bản dịch được đăng trên nguyệt san Nghệ Thuật của nhạc sĩ Lê Dinh, số 121, Th.04-2004, tr. 72, cùng trên nhiều báo khác và gần đây trong Tập San Tam Ngữ Firmament Tháng Avril-2009, trang 20-21 do Thomas D.Le, Hội trưởng “Thế Hữu Văn Đàn” (Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ) làm Chủ nhiệm, với sáu câu đầu, nhẹ nhàng song buồn thấm thía, không thể tả :
Từ mấy thu rồi xa cách nhau
Lòng ta mang nặng nỗi u sầu
Gom lá mùa thu ôn kỷ niệm
Dệt thơ giữ lại đến ngày sau
Gió cuốn về đâu những lá vàng
Đường chiều vương vấn một màu tang
Tìm đâu dư ảnh ngày xưa ấy
Hay vẫn trong ta những lỡ làng
Trong lúc nhà văn nữ, ký giả Nguyễn Thị Ngọc Dung, chủ nhiệm Tam Cá Nguyệt San “Cỏ Thơm”, tác giả những tác phẩm lẫy lừng như Phượng Vẫn Nở Bên Trời Hà Nội (Hồi Ký 1995) và Sài Gòn Nắng Nhớ Mưa Thương (Hồi Ký 1996) mà cũng là thi sĩ ấn tượng (poétesse impressionniste) vì với đôi nét chấm phá nhưng đượm nồng tâm hồn nghệ sĩ tha phương, nàng đã gặp gỡ “Tình Thu” nơi đất lạ :
Trời thu man mác khung sầu
Mây thu bàng bạc vương màu thời gian
Lá thu vàng đổ xuống ngàn
Cây thu lạnh lẽo miên man u tình
Rừng thu hiu hắt một mình
Hồ thu in nước bóng hình đơn côi
Sông thu đứt khúc chảy xuôi
Gió thu vi vút khôn nguôi âm buồn…
(trích Điểm Trang Làm Dáng Cuộc Đời, tr. 67)
Gió thu buồn thật, nhưng với sự có mặt hôm nay của Phong Thu, một cây viết sâu sắc và bén nhọn (Đỗ Bình) qua tuần báo Đại Chúng của Hoài Thanh mà nàng làm chủ bút, nhí nhảnh và hồn nhiên, ngay Paris thơ mộng cũng đỡ sầu đôi chút; hơn nữa nhà văn, ký giả Chu Kim Oanh, chủ nhiệm báo Rạng Đông Magazine cùng với phu quân Đoàn Phú Lạc đến từ Arizona đã đem lại tình bạn nồng ấm cho tất cả văn nghệ sĩ ở Pháp. Ngụ tại Bonneuil Sur Marne (ngoại ô Kinh Thành), nhà thơ nữ Vương Thu Thủy đã diễn tả một cách nhẹ nhàng, có thể nói là dửng dưng, song với những lời thơ không gọt giũa, nỗi lòng mình lúc mùa Thu Trên Sông Seine* sắp tàn :
Đêm qua ngồi đếm sao rơi
Lắng nghe thu rụng bên trời Paris
Sông Seine nước đến rồi đi
Luxembourg cỏ xanh ghi ngút ngàn
Đêm nay ngồi đón thu sang
Nhớ ngưỡi thu ấy mênh mang thu này
Thu xưa duyên lở trót vay
Thu này lỗi hẹn ai hay mong chờ
Giòng sông lượn khúc lững lờ
Chiều về gió lộng , đôi bờ sông Seine
Paris sương phủ mong manh
Vàng thu lá đổ, phím đàn bâng khuâng
Đêm qua thu bỗng chuyển mình
Đêm nay thu rụng, dệt tình thơ yêu
Nhắn thu lá đổ muôn chiều
Vô tình thu đã để nhiều nhớ mong
LÊ MỘNG NGUYÊN
… Anh ra đi trong một chiều ảm đạm
Tháng Mười năm Ngàn Chín Trăm Năm Mươi
Trong sương khói biên thùy, trong quên lãng
Bỏ gia đình và đất nước thương đau…
(Em Có Về Làng Xưa, Thơ Nhạc LMN)
Cách đây đúng 59 năm, máy bay Caravelle chở đưa tôi từ Huế và Sài Gòn-Việt Nam đến Pháp, hạ xuống phi trường ORLY-Paris khoảng 10 giờ sáng ngày mồng 5 tháng 10 năm 1950. Vườn Luxembourg là thắng cảnh đầu tiên tôi viếng thăm, vì ở gần khách sạn thuê tại số 8 Rue des Quatre-Vents (Đường Gió Bốn Phương) - cạnh Métro Odéon, cách Đại học Panthéon-Sorbonne (lúc bấy giờ là Đại học Luật khoa và Khoa học Kinh Tế) đi bộ khoảng 10 phút. Bước vào công viên nổi tiếng một buổi chiều đầu thu, trong tâm hồn người nghệ sĩ vừa nặng tình gia đình và đất nước, vừa đau khổ vì từ nay phải sống kiếp lưu vong :
Ai hay chia lìa
Sương gió biên thùy
Hiu hắt người đi sa trường xa…
(TMBS, nhạc và lời : LMN)
Tưởng nhớ lại lúc biệt ly :
Chiều vàng năm xưa khi mùa thu hiu hắt thiết tha bao hình bóng
Một người ra đi trong gió sương mờ thoáng
Nước non ngây buồn trông
Lá vàng rơi chứa chan ngoài song…Chiều vàng năm nay khi mùa thu hiu hắt nhớ nhung bao hình bóng
Tìm người yêu đi trong bóng sương, hồn nướckhóc âm thầm chờ mong
Lá vàng rơi chứa chan ngoài song…
(CVNX, nhạc và lời : LMN)
Chân đạp trên biết bao nhiêu lá chết, tôi nghe văng vẳng đâu đây trong vườn hoa mùa thu Paris, tiếng hát Baryton trầm hậu của Yves Montand, đi sâu vào tâm hồn người nghệ sĩ:
Oh! Je voudrais tant que tu te souviennes
Des jours heureux où nous étions amis
En ce temps-là la vie était plus belle,
Et le soleil plus brûlant qu’aujourd’hui
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle
Tu vois, je n’ai pas oublié…
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle
Les souvenirs et les regrets aussi
Et le vent du nord les emporte
Dans la nuit froide de l’oubli
……………………………
Mais la vie sépare ceux qui s’aiment
Tout doucement, sans faire de bruit
Et la mer efface sur le sable
Les pas des amants désunis
(Les feuilles mortes, paroles de Jacques Prévert, musique de Joseph Kosma) :
Tôi rất mong em nhớ lại, ngày xưa
Với những ngày có nhau trong hạnh phúc
Đời thuở ấy đẹp đẽ hơn bây giờ
Và mặt trời còn ấm khi chiều xuống
Lá chết ngập vườn phải lượm bằng cái xuổng
Em biết không, tôi đã không bao giờ quên…
Lá chết ngập vườn phải lượm bằng cái xuổng
Cũng như biết bao kỷ niệm và tiếc thương
Mà gió Bắc lang thang mọi nẻo đường
Trong đêm lạnh của thời xưa quên lãng
………………………………………………….
Song cuộc đời chia cách những kẻ mến yêu nhau
Thật êm dịu, không một lời than thở
Và trùng dương xóa nhòa trên biển cát
Dấu chân của những người tình dang dở
Nhắc đến mùa thu Paris, tôi theo tâm hồn nghệ sĩ trở về dĩ vãng xa xưa tại nước nhà khi lúc còn thơ ấu, đọc sách bà Tường Phố khóc chồng với Giọt Lệ Thu (1923) :
Trời thu ảm đạm một màu
Gió thu hiu hắt thêm rầu lòng em
Trăng thu bóng ngả bên thềm
Tình thu ai để duyên em bẽ bàng
hoặc bằng văn xuôi : “Anh ơi, em nghĩ đến : về với anh mùa thu, tiễn đưa anh mùa thu, mất anh lại cũng mùa thu, cho nên năm năm cứ đến độ thu sang, thì em lại bồi hồi nhớ trước, tưởng xưa, mà lòng thu một tấm cũng ngây ngất sầu…” Cái mùa thu tiễn biệt và vĩnh biệt cũng là nguồn hứng cảm của bao nhiêu nhà thơ nữ trong phái đoàn đến từ Hoa Kỳ tham dự Chiều Thu Tao Ngộ hôm nay (ngày 04 th.10-2009 tại Paroisse Ste-Anne De La Butte Aux Cailles, Paris Quận 13), như Ngọc An với “Những đêm dài không ngủ” (De Longues Nuits Blanches) sau khi Yên Bình vĩnh viễn ra đi trong mùa thu 2001 :
Anh ơi! Anh ở nơi đâu ?
Tuyền đài có biết em sầu không anh
Một mình thao thức tàn canh
Chim trời vỗ cánh bình minh đón chào
Bây giờ còn lại thương đau
Thầm ôm kỷ niệm đi vào thiên thu
Cũng như LAMARTINE : “Chỉ thiếu một người yêu duy nhất, Là đời ta như vắng vẻ, quạnh hiu” (Un seul être vous manque, et tout est dépeuplé) :
Trước thung lũng, đền đài và nhà lá
Ngoại vật trống không, mê ảo rụng rời
Cả những sông, núi đá, khu rừng thẳm
Từng ẩn núp mộng tưởng với cô liêu
Nay thiếu bóng một người yêu muôn thuở
Tâm hồn ta như hoang vắng, quạnh hiu
Ngọc An mang nặng nỗi buồn thê lương của mình vì còn sống sót trong cõi đới này “không có anh” :
Anh đã về nơi đâu ?
Để trần gian thương đau
Em âm thầm đổi bóng
Nghe từng tiếng … thu sầu
(Thu Sầu, thơ Ngọc An 2002)
“Thu Sầu”cũng là tên bài thơ của Lưu Hồng Phúc viết trong năm 2004. Nhà thơ nữ đã gửi bằng điện thư sau khi đọc trước cho tôi qua điện thoại từ California, và tôi đã phổ nhạc và dịch sang Pháp ngữ. Nhạc và Thơ cùng bản dịch được đăng trên nguyệt san Nghệ Thuật của nhạc sĩ Lê Dinh, số 121, Th.04-2004, tr. 72, cùng trên nhiều báo khác và gần đây trong Tập San Tam Ngữ Firmament Tháng Avril-2009, trang 20-21 do Thomas D.Le, Hội trưởng “Thế Hữu Văn Đàn” (Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ) làm Chủ nhiệm, với sáu câu đầu, nhẹ nhàng song buồn thấm thía, không thể tả :
Từ mấy thu rồi xa cách nhau
Lòng ta mang nặng nỗi u sầu
Gom lá mùa thu ôn kỷ niệm
Dệt thơ giữ lại đến ngày sau
Gió cuốn về đâu những lá vàng
Đường chiều vương vấn một màu tang
Tìm đâu dư ảnh ngày xưa ấy
Hay vẫn trong ta những lỡ làng
Trong lúc nhà văn nữ, ký giả Nguyễn Thị Ngọc Dung, chủ nhiệm Tam Cá Nguyệt San “Cỏ Thơm”, tác giả những tác phẩm lẫy lừng như Phượng Vẫn Nở Bên Trời Hà Nội (Hồi Ký 1995) và Sài Gòn Nắng Nhớ Mưa Thương (Hồi Ký 1996) mà cũng là thi sĩ ấn tượng (poétesse impressionniste) vì với đôi nét chấm phá nhưng đượm nồng tâm hồn nghệ sĩ tha phương, nàng đã gặp gỡ “Tình Thu” nơi đất lạ :
Trời thu man mác khung sầu
Mây thu bàng bạc vương màu thời gian
Lá thu vàng đổ xuống ngàn
Cây thu lạnh lẽo miên man u tình
Rừng thu hiu hắt một mình
Hồ thu in nước bóng hình đơn côi
Sông thu đứt khúc chảy xuôi
Gió thu vi vút khôn nguôi âm buồn…
(trích Điểm Trang Làm Dáng Cuộc Đời, tr. 67)
Gió thu buồn thật, nhưng với sự có mặt hôm nay của Phong Thu, một cây viết sâu sắc và bén nhọn (Đỗ Bình) qua tuần báo Đại Chúng của Hoài Thanh mà nàng làm chủ bút, nhí nhảnh và hồn nhiên, ngay Paris thơ mộng cũng đỡ sầu đôi chút; hơn nữa nhà văn, ký giả Chu Kim Oanh, chủ nhiệm báo Rạng Đông Magazine cùng với phu quân Đoàn Phú Lạc đến từ Arizona đã đem lại tình bạn nồng ấm cho tất cả văn nghệ sĩ ở Pháp. Ngụ tại Bonneuil Sur Marne (ngoại ô Kinh Thành), nhà thơ nữ Vương Thu Thủy đã diễn tả một cách nhẹ nhàng, có thể nói là dửng dưng, song với những lời thơ không gọt giũa, nỗi lòng mình lúc mùa Thu Trên Sông Seine* sắp tàn :
Đêm qua ngồi đếm sao rơi
Lắng nghe thu rụng bên trời Paris
Sông Seine nước đến rồi đi
Luxembourg cỏ xanh ghi ngút ngàn
Đêm nay ngồi đón thu sang
Nhớ ngưỡi thu ấy mênh mang thu này
Thu xưa duyên lở trót vay
Thu này lỗi hẹn ai hay mong chờ
Giòng sông lượn khúc lững lờ
Chiều về gió lộng , đôi bờ sông Seine
Paris sương phủ mong manh
Vàng thu lá đổ, phím đàn bâng khuâng
Đêm qua thu bỗng chuyển mình
Đêm nay thu rụng, dệt tình thơ yêu
Nhắn thu lá đổ muôn chiều
Vô tình thu đã để nhiều nhớ mong
LÊ MỘNG NGUYÊN
anh về rũ áo tình bay mất
chiếc lá Thu rơi cũng chạnh lòng
anh để tình bay xa lất phất
tình muộn mất rồi, anh biết không !
hôm nao anh nói tình mình đẹp
chừ anh hoảnh mặt bước đi rồi
em ngồi ôm ấp những kỹ niệm
ôi tiếc làm sao tình muộn buồn
làm sao có lại ngày vui cũ ?
hạnh phúc bên nhau nhớ nhung nhiều
mãi mãi tình ta là rất đẹp
anh có biết chăng em khóc thầm !!
~ cỏ thơm ~
BUỒN TÀN THU
Ai lướt đi ngoài sương gió,
Không dừng chân đến em bẽ bàng,
Ôi vừa thoáng nghe em mơ ngay bước chân chàng,
Từ từ xa đường vắng.
Đêm mùa thu chết,
Nghe mùa đang rớt rơi theo lá vàng.
Em ngồi đan áo lòng buồn vương vấn,
Em thương nhớ chàng.Người ơi còn biết em nhớ mong,
Tình xưa còn đó xa xôi lòng.
Nhờ bóng chim uyên,
Nhờ gió đưa duyên
Chim với gió bay về
Chàng quên hết lời thề.
chiếc lá Thu rơi cũng chạnh lòng
anh để tình bay xa lất phất
tình muộn mất rồi, anh biết không !
hôm nao anh nói tình mình đẹp
chừ anh hoảnh mặt bước đi rồi
em ngồi ôm ấp những kỹ niệm
ôi tiếc làm sao tình muộn buồn
làm sao có lại ngày vui cũ ?
hạnh phúc bên nhau nhớ nhung nhiều
mãi mãi tình ta là rất đẹp
anh có biết chăng em khóc thầm !!
~ cỏ thơm ~
BUỒN TÀN THU
Ai lướt đi ngoài sương gió,
Không dừng chân đến em bẽ bàng,
Ôi vừa thoáng nghe em mơ ngay bước chân chàng,
Từ từ xa đường vắng.
Đêm mùa thu chết,
Nghe mùa đang rớt rơi theo lá vàng.
Em ngồi đan áo lòng buồn vương vấn,
Em thương nhớ chàng.Người ơi còn biết em nhớ mong,
Tình xưa còn đó xa xôi lòng.
Nhờ bóng chim uyên,
Nhờ gió đưa duyên
Chim với gió bay về
Chàng quên hết lời thề.
Áo đan hết rồi,
Cố quên dáng người,
Chàng ngày nào tìm đến?
Còn nhớ đêm xưa
Kề má say xưa
Nhưng năm tháng qua dần,
Mùa thu chết bao lần.
Thôi tình em đấy,
Như mùa thu chết rơi theo lá vàng.
Cố quên dáng người,
Chàng ngày nào tìm đến?
Còn nhớ đêm xưa
Kề má say xưa
Nhưng năm tháng qua dần,
Mùa thu chết bao lần.
Thôi tình em đấy,
Như mùa thu chết rơi theo lá vàng.
Nghe bước chân người sương gió,
Xa dần như tiếng thu đang tàn.
Ôi người gió sương em mơ thương ai bao lần,
Và chờ tin hồng đến.
Đêm mùa thu chết,
Nghe mùa đang rớt rơi theo lá vàng.
Em ngồi đan áo lòng buồn vương vấn,
Em thương nhớ chàng.
Xa dần như tiếng thu đang tàn.
Ôi người gió sương em mơ thương ai bao lần,
Và chờ tin hồng đến.
Đêm mùa thu chết,
Nghe mùa đang rớt rơi theo lá vàng.
Em ngồi đan áo lòng buồn vương vấn,
Em thương nhớ chàng.
Người ơi còn biết em nhớ mong,
Tình xưa còn đó xa xôi lòng.
Nhờ bóng chim uyên,
Nhờ gió đưa duyên
Chim với gió bay về
Chàng quên hết lời thề.
Áo đan hết rồi,
Cố quên dáng người,
Chàng ngày nào tìm đến?
Còn nhớ đêm xưa
Kề má say sưa
Nhưng năm tháng qua dần,
Mùa thu chết bao lần.
Thôi tình em đấy,
Như mùa thu chết rơi theo lá vàng.
Tình xưa còn đó xa xôi lòng.
Nhờ bóng chim uyên,
Nhờ gió đưa duyên
Chim với gió bay về
Chàng quên hết lời thề.
Áo đan hết rồi,
Cố quên dáng người,
Chàng ngày nào tìm đến?
Còn nhớ đêm xưa
Kề má say sưa
Nhưng năm tháng qua dần,
Mùa thu chết bao lần.
Thôi tình em đấy,
Như mùa thu chết rơi theo lá vàng.
No comments:
Post a Comment