Mùa Thu Trong Thi Ca

Có ai trộn gió vào với lá thu đâu,
mà gió vẫn cuốn lá vàng rơi xào xạc...

Có ai trộn nắng vào với mưa đâu,
mà mưa khi có nắng lại chông chênh đến thế...


Có ai trộn cô đơn vào tình yêu đâu,
mà sao khi yêu con người ta vẫn độc đạo chỉ một đường...

MÙA THU QUA KHUNG CỬA

Khung cửa sổ nhà em đó
Mới hôm qua mùa thu buồn
Lá vàng trên cây hờ hững
Chiều về vẳng tiếng cô đơn

Mỗi ngày nhìn qua khung cửa
Tím một hoàng hôn góc trời
Mưa thu ngập đầy trên lối
Nguời đi lạnh buốt tim tôi

Một ngày tình như trống vắng
Mây mùa thu ngang lưng trời
Một ngày hồn em bỗng nặng
Mùa thu xám cả lòng tôi

Mây mùa thu qua khung cửa
Lá vàng chiều nay bỗng rơi
Nghe như tiếng buồn nức nở
Từ đâu ! thương nhớ một người

Khung cửa chiều nay lạnh quá
Mưa tuyết bay bay ngoài trời
Không gian một màu trắng xoá
Người về còn nhớ đến tôi...

Miên Thụy

Nhìn Những Mùa Thu Đi

Sáng tác: TRỊNH CÔNG SƠN

http://www.youtube.com/watch?v=gOY_fHWlqWg

Nhìn những mùa thu đi
em nghe sầu lên trong nắng
và lá rụng ngoài song
nghe tên mình vào quên lãng
nghe tháng ngày chết trong thu vàng

Nhìn những lần thu đi
tay trơn buồn ôm nuối tiếc
nghe gió lạnh về đêm
hai mươi sầu dâng mắt biếc
thương cho người rồi lạnh lùng riêng

Gió heo may đã về
chiều tím loang vỉa hè
và gió hôn tóc thề
rồi mùa thu bay đi
trong nắng vàng chiều nay
anh nghe buồn mình trên ấy
chiều cuối trời nhiều mây
đơn côi bàn tay quên lối
đưa em về nắng vương nhè nhẹ

Ðã mấy lần thu sang
công viên chiều qua rất ngắn
chuyện chúng mình ngày xưa
anh ghi bằng nhiều thu vắng
đến thu này thì mộng nhạt phai.

THI CA MÙA THU

Mùa thu ở Âu châu khí hậu mát mẽ, cây lá đổi màu từ vàng sang đỏ tạo nên bức tranh tuyệt tác muôn màu. Ngược lại bên Úc Châu là mùa Xuân ấm áp, trên thế giới mỗi nơi đều có đời sống hài hòa với thiên nhiên và con người. Có lẽ không mùa nào trong năm có nỗi buồn lãn mạn như mùa thu. Thu gắng liền với thi ca và âm nhạc, thu đến rồi đi để lại cho đời nhiều kỷ niệm trong thương nhớ, mộng mơ, thi nhân đã chọn mùa thu với một khung trời đẹp ảm đạm qua những đề tài phong phú như: lá thu, sớm thu, rừng thu, ý thu, hồ thu, sông thu, tình thu, giọt lệ thu, tiếng thu…

Đời người bé nhỏ trong cái bao la của vũ trụ theo định luật của tạo hóa, thi sĩ Tản Đà Nguyễn Khắc Hiếu (1888-†1939) miên man “giấc mộng con“ và cảm thu với nỗi ngậm ngùi, thơ thẩn, Tản Đà chịu ảnh hưởng Nho giáo, có những lúc ông đi tìm cái đẹp trong thầm lặng quí phái:

Trận gió thu phong rụng lá vàng
Lá rơi hàng xóm lá bay sang
Vàng bay mấy lá năm già nữa
Hờ hững ai xui thiếp phụ chàng

Trận gió thu phong rụng lá hồng,
Lá bay tường bắc lá sang đông
Hồng bay mấy lá năm hồ hết
Thơ thẩn kià ai vẫn đứng không

Tản Đà diễn tả tài tình từ lá vàng bay đến vàng bay mấy lá, tạo nên mùa thu trong nỗi buồn xa vắng, cảnh biệt ly lá rơi lác đác, tình yêu của Tản Đà tuy nhẹ nhàng nhưng không kém phần đậm đà tha thiết :

Lá thu rơi rụng đầu ghềnh
Sóng thu đưa lá bao ngành biệt ly

Có những mùa thu của xót xa cô quạnh và có những mùa thu với rực rỡ tình người. Lưu Trọng Lư (1912-†1991) trong thơ có nỗi buồn riêng biệt, từ hạnh phúc đến vỡ tan, từ thực tế đến mộng mơ. Lưu Trọng Lưu yêu đời nhưng cũng yếm thế chua cay! tiếng thở dài trong nỗi nghẹn ngào, niềm đau cô đọng, như con nai vàng cô đơn ngơ ngác giẫm lên chiếc lá thu kêu xào xạc:

Em không nghe mùa thu
Dưới trăng mờ thổn thức ?
Em không nghe rạo rực
Hình ảnh kẻ chinh phu
Trong lòng người cô phụ ?
Em không nghe rừng thu
Lá thu kêu xào xạc
Con nai vàng ngơ ngác
Đạp lên lá vàng khô ?

Lưu trọng Lư với cái tình say đắm, cái tình thoảng qua, cái tình thân thiết… sẵn chứa trong người nguồn sáng tạo rạt rào về mùa thu trong thi tập tiếng thu :

Em có bao giờ nói với anh
Những câu tình tứ thuở ngày xanh,
Khi thu rụng lá bên hè vắng
Tiếng sáo ngâm nga vẳng trước mành
………………….

Lòng anh như nước hồ thu lạnh
Quạnh quẽ đêm sói bóng nguyệt tà
Ngày tháng anh mong chầm chậm lại
Hững hờ em mặc tháng ngày qua……

(Khi thu rụng lá)

Nguyễn Khuyến (1835-†1909) là người có tâm hồn rộng mở, giàu cảm xúc trước cuộc sống và gắn bó với thiên nhiên, phải buồn tênh vì cảnh làng vắng vẻ, trời xanh ngắt với gió heo mây của mùa thu tĩnh mịch như một chuỗi ngày buồn …

Áo thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền con bé tẻo teo
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí
Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo
Từng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo
Tự gối ôm cần lâu chẳng được
Cá đâu đớp động dưới chân bèo

Thu Điếu Nguyễn Khuyến

Thời tiền chiến, Xuân Diệu (1916-†1985) nổi bật trong làng thơ mới, ông quan niệm „là thi sĩ, nghiã là ru với gió. Mơ theo trăng và vớ vẩn cùng mây“. Thơ của ông không nằm trong khuôn thước cũ, mùa thu thật buồn bã, lãng mạn với nhiều màu sắc tạo nên một bức tranh thu tuyệt vời diễm lệ :

Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng;
Đây mùa thu tới- mùa thu tới
với áo mơ phai dệt lá vàng
Hơn một loài hoa đã rụng cành,

Trong vườn sắc đỏ rữa màu xanh
Đôi cánh khô gầy xương mỏng manh.
Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ
Non xa khởi sự nhạt sương mờ..

Đã nghe rét mướt luồn trong gió..
Đã vắng người sang những chuyến đò
Mây vẫn từng không, chim bay đi
Khí trời u uất hận chia li
Ít người thiếu nữ buồn không nói,
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì?

Hàn Mặc Tử (1912-†1940) định mệnh tàn khốc đã dẫm nát hình hài, ông đau khổ vì bệnh nan y không thuốc thể nào chữa lành, nhưng thơ của ông như những tiếng cười rạng rỡ và đau xót thì thầm… Mùa thu đến với thi nhân, trong âm thầm kín đáo mang một chút buồn man mác...

Ấp úng không ra được nửa lời,
Tình thu bi thiết lắm thu ơi !
Vội vàng cánh nhạn bay đi trớt,
Hiu hắt heo may thoảng lại rồi..

Nằm gắng đã không thành mộng được
Nhâm tràn cho đỡ chút buồn thôi,
Ngàn trùng bóng liễu trông xanh ngắt
Cảnh sắp về đông mắt lệ rơi.

Trước 1975 thời kỳ phát triển mạnh về sáng tác âm nhạc hay phổ nhạc, Nhạc sĩ Phạm Duy sáng tác nhiều nhạc phẩm giá trị, và phổ nhạc bài thơ của thi hào Guillaume Apollinaire “Mùa thu chết“ do thi sĩ Bùi Giáng dịch sang Việt ngữ (hình bên cạnh góc vườn muà thu Munich)

... Ta ngắt đi một cụm hoa thạch thảo
Em nhớ cho: Mùa thu đã chết rồi
Ôi ngát hương thời gian mùi thạch thảo
Em nhớ cho rằng ta vẫn chờ em

Vẫn chờ em, vẫn chờ em, vẫn chờ
Vẫn chờ... đợi em. !!!!

Hơn 20 năm chiến tranh Việt Nam khốc liệt, biến tuổi xanh của thanh niên Việt nam thành lá mùa thu! Từ chiến trận những chiếc quan tài phủ cờ vàng mang về nghĩa trang buồn với hàng me già rủ lá, trong gió chiều ảm đạm, đìu hiu, và những chiếc khăn tang của những người thiếu phụ với nước mắt mùa thu!

Nước mắt mùa thu khóc ai trong chiều
Hàng cây trút lá nghĩa trang đìu hiu
Từng chiếc, từng chiếc lệ khô vàng héo
Buồn thương từng kiếp nằm trong mộ héo tên người đời quên

Nước mắt mùa thu khóc than triền miên
Nước mắt mùa thu khóc trong đêm dài
Mùa thu chới vơi tiếng mưa buồn rơi!

nhạc Phạm Duy

Nhạc sĩ Ngô Thụy Miên làm người viễn xứ, với hơn 3 triệu người Việt cùng hoàn cảnh tâm trạng hướng về Quê Hương trong những mùa thu về với lá vàng bay! Sài Gòn ngày xưa vào thu rất lặng lẽ, mùa thu Sài Gòn với những cơn mưa và giọt nắng rơi nhẹ cuối hè. Mùa thu Sài Gòn đẹp lắm với những con đường trút lá me bay…

Em hỏi anh mùa thu Saigòn
Nắng còn vương vương trên hàng phố vắng
Em hỏi anh mùa thu Saigòn
Nước mắt bây giờ có như mưa tuôn...

Nhà thơ Phạm Chung nhìn em lang thang trên đường Cổ Ngư thơ mộng dưới những hàng liễu rũ xuống Hồ Tây, Hồ Trúc Bạch

Có phải mùa thu đã qua
Em lang thang qua phố phường Hà Nội
Em nhớ ai mà mưa bụi bay?....
Mặt hồ Gươm pha sương, em soi đời u tối
Mùa cốm hồng không đợi

Tâm trạng của người lữ khách lưu dung trên đất khách quê người, mà nhạc sĩ Vũ Hữu Toàn phổ nhạc "Mùa thu của tôi" thơ của Phạm Ngọc. Kinh thành ánh sáng Paris, có dòng sông Seine mùa thu về dòng nước chảy như mang một nỗi niềm tâm sự!

Paris buồn giữa trời thu
Cơn mưa ùa theo hối hả
Tiếng đàn cùng tiếng gió
Thở dài thành những cơn mưa
Em là mùa thu của tôi
Chẳng đợi chờ sao lại đến
Cũng đành một lần lỗi hẹn
Sông Seine buồn quá xa xôi...

Nhạc sĩ Minh Kỳ cảm nhận mùa thu vương nắng ấm quê hương, cuộc đời lưu vong của chúng ta, khó có thể nghe được tiếng tiêu ai thổi trong chiều thu se lạnh…

Có chiều thu vương nắng cuối thu
tiếng tiêu ai vọng đến thiết tha buồn
man mác niềm vương vấn tình cố hương
mối u hoài trầm tư khi chiều xuống

Thi sĩ Paul Verlaine, Pháp, cũng cảm nhận được mùa thu như những thi sĩ, nhạc sĩ “An Nam“ mùa thu của ông qua "Chansons D'automne"

Les sanglots longs
Des violons
De l'automne
Blessent mon coeur
D'une langueur monotone
Tout suffocant
Et blême, quand
Sonne l'heure
Je me souviens
Des jours anciens
Et je pleure...
Et je m’en vais
Au vent mauvais
Qui m’emporte
De cà, de là
Feuille morte

Bản dịch của thi sĩ Cao Yên Tuấn ở Houston Hoa Kỳ tựa "Khúc hát mùa thu“ thật lả lướt và thoát nghiã, mang âm nhạc việt ngữ tuyệt vời

Đàn gieo chi khúc phượng cầu
Nghe như nức nở, như sầu miên man.
Thu về cho lá nhuốm vàng
Lòng ta tê tái theo ngàn lá rơi !

Chìm trong điệp khúc đơn côi.
Chán chường mòn mỏi nối lời xanh xao
Chuông giờ nghe điểm, nghẹn ngào,
Tiếng xưa kỷ niệm đưa vào tâm tri!

Lệ tràn trên bước ta đi,
Mặc cho gió chướng, nói chi cuộc tình!
Mang ta vào ngõ đăng trình,
Lá rơi đây đó ngập hình bóng xưa
Thu ơi nhớ mấy cho vừa

Nhạc phẩm Mùa Thu Lá bay trong bộ phim Thải Vân Phi (彩雲飛) của Đài Loan, từng chiếu ở Việt Nam năm 1973. Lệ Thanh chuyển ngữ, nhạc sĩ Nam Lộc phổ nhạc được nhiều người yêu thích lời và nhạc lãng mạn, trữ tình.

Một ngày sống bên anh sẽ muôn đời
Dẫu cho mưa rơi đá mòn tháng năm
Lạy trời được yêu mãi nhau người ơi!
Đừng mang trái ngang chia lìa lứa đôi

Thế gian ơi! sao nhiều cay đắng
Tình vẫn đắm say, người cũng xa ta rồi
Ngồi ôm vết thương lòng đớn đau
Nghe tình rên xiết trong tim sầu!

Mùa thu lá bay anh đã đi rồi!
Vỡ tan ôi bao giấc mộng lứa đôi
Giờ đành lìa xa thế nhân sầu đau!
Hẹn anh kiếp sau ta nhìn thấy nhau

Mùa Thu đưa chúng ta vào thế giới của mộng, của mơ, của thương, của nhớ làm rung động lòng người, như gợi một niềm luyến tiếc xa xôi. Dù khoa học tiến bộ nhưng con người không thể giữ mãi được thời gian. Đời người như những chiếc lá thu bay, xin giữ lại cái tình vạn dặm, cái tình chưa một lần gặp gỡ vẫn đẹp đẽ long lanh…

Nguyễn Quý Đại
MÁI TRANH CHIỀU...
Sáng tác - Hoàng Thi Thơ

Mái tranh chiều một trời mây lam ấp ủ ...mái thu vàng
Mái tranh chiều ngọn đèn lu lu như đùa vầng trăng sáng
Rơi nhà ai chậm thêm chạnh hoàng hôn
Gió chiều nay lộng hàng cau lay hắt hiu
Trăng vàng êm dịu nhẹ lên lấp ló sau bao mái tranh chiều

THU VỀ BÊN MÁI TRANH

Thu về bên mái tranh
Gió lạnh xuyên qua mành
Hàng cây trơ ngọn lá
Tiếng hát ai la đà

Thu về bên mái tranh
Thoảng chút tình hơi gió
Lá thu lướt rơi nhanh
Còn chút gì nhắc nhớ

Thu về bên mái tranh
Chôn tình mây với gió
Gài nép dưới chân thu
Khóc tình sầu mãi mãi

Thu về bên mái tranh
Cho ta chút nhớ thương
Luyến mùa thơ sầu mộng
Thu vẫn chờ mong thu.
KT (Lâm Ngân)

Thu vàng phố cổ



Người từ phố cổ bước ra
Là tranh thủy mặc trong pha phôi tình?
Một chút gì của mưa xanh
Bay bay qua nỗi nhớ thành đam mê!




Một chút gì - Một nửa quê
Nửa phồn hoa với ngựa xe đi về
Hội An ơi, tôi sẽ về
Hôn lên phiến-đá-câu-thề ngày xưa



Thu vàng ơi, thu qua chưa
Mà sao chiếc lá rơi vừa vặn đau...

Trần Dzạ Lữ
Mấy độ Thu về

http://www.youtube.com/w...G84&feature=related

THU TÍM - Lưu Vong Tử




Ta đi giữa hàng ngàn cây lá đổ
Mây lang thang, vất vưỡng ở lưng đồi
Chiều nhạt nhoà, gió thoảng bước chân đi
Trời thu tím đang về trong ảo mộng


Ta mãi bước dưới thu vàng lẻ bóng
Nghe hồn sầu lắng đọng giữa không gian
Như cánh chim mỏi cánh chốn bạt ngàn
Chân trời thẫm - về đâu loài chim nhỏ?


Thấp thoáng đâu đây suối ngàn tuôn đổ
Một con thuyền lờ lững mãi trôi xuôi
Tiếng ai ca...gió thoảng vọng mây trời?
Niềm u uẩn mang điệu buồn dân tộc



Sương khói tỏa...Bên đồi ta cô độc
Vọng hoài nhìn lá đổ lối thu xưa
Đã miên man ủ ấp tự bao giờ!
Cho giấc mộng đưa ta về bến cũ!




Chiều thu tím...Sương mờ giăng giăng phủ
Ta thẩn thờ đi giữa lối vàng khô...

Mùa Thu lá rụng cho mềm chân em

Chiều xưa có ngọn trúc đào
Mùa Thu lá rụng bay vào sân em
Chiều Thu gió lạnh êm đềm
Mùa Thu lá rụng cho mềm chân em...

Những câu hát dịu dàng mong manh như những cánh hoa trúc đào, một làn gió khẽ đung đưa cành lá. Mùa hoa đến, lòng ta say trong sắc màu tươi đỏ, say trong mối duyên tình nồng thắm của yêu thương. Bài hát nhắc người ta nhớ đến những tháng năm nào xa lắm, nhớ đến khúc chân tình mộc mạc trong những bài thơ tình của nhà thơ Nguyễn Bính.
Hoa trúc đào không nổi bật giữa vườn hoa sắc thắm đưa hương, nhưng hoa trúc đào làm lòng người ta chợt thấy bình yên. Hoa nở vào mùa Thu, dịu dàng theo cơn gió nhẹ. Gió lạnh đưa con tim về cõi mơ, lá rụng mềm đôi bàn chân bước.

Tuổi nào còn ngây thơ, đôi mắt trong veo nhìn cuộc sống. Tình nồng e ấp trong vòm lá xanh. Vầng trăng lung linh 16 tròn vành, một cành hoa lê trắng tinh như màu áo. Tuổi nào chỉ dám ngắm nhìn từ xa, không dám chạm tay sợ làm rơi mất những tinh khôi một thuở.

Mùa Thu đẹp trong thi ca, mùa Thu đẹp trong lòng người lữ thứ. Có những con người xa quê đi đến những phương trời, vẫn nhớ về ngọn trúc đào và mùa Thu quê mẹ.

"Trời vào Thu Việt Nam buồn lắm em ơi, mây trắng đã đã dâng cao vời, và tình yêu chưa lên ngôi..."

Những khúc nhạc hay đều ẩn hiện chút dư vị mùa Thu, làn mây trắng trên khung trời cao vợi. Cây trúc đào la đà trong heo may. Mong manh như người con gái ấy. Dịu dàng như khúc tình ca...

Tuổi vừa mười tám em còn ngây thơ, đi qua những bến sông lặng lờ dấu nắng. Con thuyền xa bến em theo chồng, lòng ai tơ vương giăng mắc, đường tình đôi ngả, phân ly như lá trúc đào.

Hàng cây trút lá, đổi thay bao mùa. Con thuyền cũng rời xa bến cũ. Chỉ còn nỗi nhớ và những cánh hoa rơi mỗi khi Thu về.

Chiều nay nhớ ngọt trúc đào

Mùa Thu lá rụng bay vào sân em

Người đi biết về phương nào

Bỏ ta với ngọn trúc đào bơ vơ...

Cây trúc đào có cả màu hoa trắng, tinh khôi như màu của yêu thương. Cành lá thanh thoát như những bài thơ tình ban đầu bỡ ngỡ. Ngắm hoa trong nắng và trong gió, lòng ta da diết một điều chưa quên.

Người đi về phương nào có nhớ cành hoa trúc đào, ta bơ vơ ngắm chiều rơi trên cỏ biếc. Chiều nay nhớ ngọn trúc đào, lòng bâng khuâng nuối tiếc.

Chẳng thà mình đừng yêu hoa lá, chẳng thà mình đừng yêu em...
Có lẽ cánh hoa không làm lòng mình chơi vơi đến thế. Đôi bàn chân bước qua con tim, để lại vệt dài hoang rêu cổ tích. Tìm một chốn rong rêu bờ bến ấy, đọng một giọt sầu nghiêng soi...

Từ khi nào Mùa Thu lẩn khuất như làn hương dịu dàng trong thi ca, người ta ca ngợi mùa Thu.

Có một loài hoa nở trong mùa Thu ấy là loài hoa cánh mỏng tựa tình yêu.

Có một loài hoa nở vào mùa Thu ấy, là loài hoa mang tên trúc đào...

Buồn tàn thu

Sóng hồ thu gợn miên man
Mây thu bàng bạc lang thang khắp trời
Lá thu vàng trải núi dồi
Sương thu che khuất bóng người vừa qua
Tình thu chưa ngỏ đã xa
Gió thu hiu hắt lá thu buông cành
Rừng thu gầy guộc tay trần
Mưa thu ai nhỏ lệ buồn vì ai ?


Quỳnh Chi

http://www.youtube.com/watch?v=Bnpj-KWIWmk

Xuân hồng có chàng tới hỏi
Em thơ, chị đẹp em đâu ?
Chị tôi tóc xõa ngang đầu
Đi bắt bướm vàng ngoài nội

Hạ đỏ vẫn chàng tới hỏi
Em thơ, chị đẹp em đâu ?
Chị tôi hoa trắng cài đầu
Đi giặt tơ vàng bên suối

Thu xám cũng chàng tới hỏi
Em thơ, chị đẹp em đâu ?
Chị tôi khăn trắng ngang đầu
Đi hát tình sầu trong núi


Đông xám lại chàng tới hỏi
Em thơ, chị đẹp em đâu ?
Chị tôi hoa phủ đầy đầu
TÌNH SẦU - Thơ HUYỀN KIÊU

VIỆT DZŨNG phổ nhạc với tựa đề " Thu vàng có chàng tới hỏi " Ca sĩ Anh Dũng trình bày
http://www.youtube.com/watch?v=8am8qAjfg54

Mùa Thu Yêu Đương
Lại một mùa thu nữa anh ơi...
Trời mùa thu lá rơi đầy trước ngõ
Sao lời yêu còn ngập ngừng chưa tỏ
Nỗi niềm riêng gởi gió nhắn bao điều !

Em chợt nhận ra thương nhớ thật nhiều
Bao kỷ niệm chắt chiu cùng mơ ước
Phương trời xa anh làm sao hiểu được
Anh mãi bôn ba xuôi ngược đêm ngày

Mình đã cùng nhau qua chặng đường dài
Thu chẳng đổi như tình hoài bất biến
Sóng vẫn thở chung một dòng của biển
Như tình nhân lưu luyến mãi không rời !

Chiếc lá vàng khô xào xạc rên lời
Trong gió thoảng lá đòi mơ hóa kiếp
Thu trăn trở đêm chập chờn giấc điệp
Mộng cùng anh đuổi kịp ánh trăng thề !